Šta je uvenuće paprike?
Uvenuće paprike je jedan od najčešćih problema u gajenju paprike, koji može ozbiljno ugroziti prinos i kvalitet plodova. Pod uvenućem podrazumevamo opšti znak slabosti biljke koji se manifestuje venućem lista, opadanjem lišća, zastojem rasta, pa često i odumiranjem cele biljke.
Uvenuće nije bolest sama po sebi, već simptom koji može biti izazvan različitim uzrocima: bolestima, štetočinama, nepovoljnim uslovima gajenja i stresom biljaka.
Kako prepoznati uvenuće paprike?
Simptomi uvenuća paprike obično uključuju:
- Veneće i opadanje listova, počevši od donjih ka gornjim
- Listovi mogu menjati boju — od svetlozelene do žute ili braon, zatim se suše i otpadaju
- Slab rast biljaka, tanje stabljike i opšta slabost
- U težim slučajevima biljka potpuno vene i ugine
Važno je na vreme prepoznati simptome i pravilno dijagnostikovati uzrok, jer različiti faktori zahtevaju različite mere zaštite.
Glavni uzroci uvenuća paprike
1. Bolesti koje izazivaju uvenuće
- Fuzarioza paprike (Fusarium oxysporum) – gljivična bolest koja zaustavlja dotok vode u biljku zbog začepljenja provodnih sudova. Simptomi su uvenuće, žućenje donjeg dela biljke i ponekad braonkasta promena na stabljici.
- Verticilijumska vena (Verticillium dahliae) – slična fuzariozi, izaziva venuće i žućenje.
- Bakterijsko venuće – uzrokovano bakterijama koje začepljuju sudove biljke, dovodeći do brzog uvenuća i propadanja.
- Trulež korena (uzrokovano gljivicama kao što su Pythium, Phytophthora) – može takođe izazvati uvenuće.
2. Štetočine
- Nematode (štetni mikroskopski crvi u zemljištu) mogu oštetiti korenov sistem i uzrokovati simptome uvenuća.
- Korenski insekti ili drugi štetočinski insekti mogu indirektno uticati na slabost biljke.
3. Nepovoljni uslovi gajenja i stres
- Nedostatak vode ili prevelika suša može brzo izazvati venuće biljaka.
- Prekomerno zalivanje i zadržavanje vode u zemljištu dovode do truljenja korena i posredno uvenuća.
- Visoke temperature i nagle promene u vremenskim uslovima izazivaju stres.
- Loša drenaža zemljišta i prevelika gustina sadnje smanjuju protok vazduha i povećavaju rizik od bolesti.
- Nedostatak hranljivih materija kao što su kalijum i kalcijum može oslabiti biljku.
Uvenuće paprike: preventivne mere
Da bi se smanjio rizik od uvenuća, važno je primeniti sledeće mere:
- Sadnja zdravog, sertifikovanog semena i proverenih sadnica.
- Plodored – ne saditi papriku ili srodne biljke (npr. paradajz, patlidžan) na isto mesto najmanje 3 godine.
- Pravilna priprema zemljišta sa dobrom drenažom i pravilnim izborom parcele.
- Pravilan razmak sadnje radi bolje ventilacije i smanjenja vlage.
- Kontrola zalivanja – izbegavati orošavanje lista i zalivati ujutru ili uveče.
- Redovno uklanjanje biljnih ostataka i dezinfekcija alata.
- Praćenje stanja biljaka i pravovremena detekcija prvih simptoma.
- Obogaćivanje zemljišta mikroelementima i huminskim kiselinama radi jačanja otpornosti biljaka.
Suzbijanje i zaštita od uvenuća paprike
Kada se uvenuće javi usled bolesti gljivične ili bakterijske prirode, neophodna je pravovremena primena fungicida.
Preporučeni preparati:
- Akord (na bazi tebukonazola) – efikasan fungicid koji deluje preventivno i kurativno protiv gljivičnih bolesti koje izazivaju venuće.
- Promesa i Qvadris (na bazi azoksistrobina) – dugotrajni i pouzdani fungicidi za zaštitu biljaka i suzbijanje gljivičnih patogena.
Ove preparate treba primenjivati preventivno ili odmah po pojavi prvih simptoma, u skladu sa uputstvom proizvođača, uz redovne tretmane.
Za štetočine kao što su nematode, mogu se koristiti specijalizovani nematocidi, a u ekološkoj proizvodnji korisni su biološki preparati sa Trichoderma vrstama.
Zaključak
Uvenuće paprike je složen problem koji može imati više uzroka – od bolesti i štetočina do nepovoljnih uslova gajenja. Najvažniji korak je rana dijagnoza i razumevanje uzroka.
Redovna kontrola zasada, pravilna agrotehnika i pravovremena upotreba preparata kao što su Akord, Promesa i Qvadris ključni su za uspešnu zaštitu i očuvanje zdravih, visokokvalitetnih plodova paprike.
👉 Za kvalitetnu sadnju i zdrav rod paprike, pogledajte našu ponudu semena paprike.